NASA

NASA (İngilizce: National Aeronautics and Space Administration, yani Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi), Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

NASA'nın öncüsü olan NACA 1915 yılında kuruldu. NACA (National Advisory Committee for Aeronautics/ Havacılık Alanında Ulusal Danışma Komitesi) uçaklar üzerinde çalışmaktaydı. Uçak kanatları ve çeşitli cisimlerin hava ile etkileşimlerini araştıran kurum, zamanla birçok rüzgâr tüneli inşa etmiş ve Amerika Birleşik Devletleri'nin bütün savaş uçaklarının tasarımlarını yönlendiren bir birim hâline gelmiştir. 1946'dan beri de Bell X-1 gibi süpersonik roket uçaklar üzerinde çalışıyordu.

1950'li yılların başlarında Uluslararası Jeofizik Yılı'nda (1957-58) uzaya uydu gönderilmesi konusunda ülkeler arasında bir rekabet vardı. 4 Ekim 1957'de Sovyet Uzay Programı çerçevesinde uzaya ulaşmayı başaran ilk insan yapımı uydu (Sputnik 1) sayesinde bu rekabeti Sovyet Rusya kazanmıştı. Bu olay (Sputnik Krizi) ABD'nin uzay alanında kendi başarılarını elde etme çabalarının tohumlarını oluşturur. II. Dünya Savaşı'nın ardından NACA'ya katılan Alman aerodinami uzmanları kuruma büyük katkılar sağlar. Özellikle jet motorları ve süpersonik uçakların tasarımında ilerleme kaydedilir. 29 Temmuz 1958'de ABD Başkanı Dwight D. Eisenhower, kurumun adını NASA olarak değiştiren yasayı onayladı.

1 Ekim 1958'de NASA, 4 laboratuvar, 8.000 çalışanı ve yıllık 100 milyon dolarlık bütçesi ile 46 yıllık geçmişe sahip bir kurumun (NACA) ve liderliğini Wernher von Braun'un yaptığı Alman roket programının önemi tartışmasız katkılarıyla, köklü bir kurum hâline gelir. Wernher von Braun hâlen Amerikan Uzay Programının babası olarak nitelendirilir. Ajansın çalışmalarının askerî amaçlarla kullanılması için Şubat 1958'de The Advanced Research Projects Agency (ARPA) [İleri Araştırma Projeleri Ajansı] kurulur. Askerî Balistik Füze Ajansı (Army Ballistic Missile Agency) ve Donanma Araştırma Laboratuvarı'nın bir kısmı da yine NASA'ya dâhil edilen birimler arasındadır. Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri'nin araştırmalarının bir kısmı da NASA'ya transfer edildi. Aralık 1958'de Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nün Jet Propulsion Laboratory (Jet İtki Laboratuvarı) NASA'ya bağlandı.

Cape Canaveral diye bilinen dev uzay üssünde fırlatma rampaları, uzay kontrol merkezleri, telekomünikasyon sistemleri gibi sayısız tesis yer almaktadır.

NASA'nın şimdiye kadar yaptığı uzay çalışmaları, büyük oranda başarıyla sonuçlanmış fakat ABD'ye milyarlarca dolara mal olmuştur. Özellikle Ay'ın fethiyle sonuçlanan Apollo programı, Skylab, uzay mekiği programları çok büyük harcamaları gerektirmiştir. Ancak 21. yüzyıla doğru gerçekleştirilmesi beklenen büyük uzay istasyonları, Ay istasyonu ve Mars seferi programları yanında, önceki harcamaların çok küçük kalacağı hesaplanmaktadır.